Tomasz Komenda wolny!

Tomasz Komenda wolny! Od wczoraj na podstawie orzeczenia wrocławskiego sądu penitencjarnego o warunkowym zwolnieniu z odbywania reszty kary (art. 78 k.k.) – Tomasz Komenda po 18. latach bezpodstawnego uwięzienia Zakład Karny opuścił. Bezpodstawność jego uwięzienia w aspekcie formalno-prawnym wymaga teraz potwierdzenia wyrokiem uniewinniającym. Może to nastąpić w toku wznowienia postępowania (art. 540 k.p.k.) o które wrocławska Prokuratura wystąpiła już do Sądu Najwyższego. Bez względu jednak na losy postępowania przed Sądem Najwyższym warunkowo zwolniony wczoraj Tomasz Komenda do więzienia już nie wróci, chyba żeby w okresie  ustawowo trwającej 10. letniej próby popełnił np. czyn karalny. Na wczorajszym posiedzeniu sędzia penitencjarny poruszony 18-letnim dramatem młodego człowieka bezprawnie pozbawionego wolności, starając się równocześnie usprawiedliwić ówczesny wymiar sprawiedliwości powiedział: „Nie twierdzę, że była to wyłącznie fala błędów i pomyłek. Nie krytykuję wyroków. Nie mógł jednak pominąć uwagi, że: Sąd działał w tamtym czasie pod pewną presją. Całe szczęście, że nie mamy w Polsce kary śmierci”.  

Dziś wiemy, że Prokuraturze Okręgowej w Łodzi zlecono śledztwo dotyczące nieprawidłowości postępowania w sprawie gwałtu i zabójstwa dokonanego w noc Sylwestrową 31.12.1996 roku na 15-letniej Małgorzacie K. Dla Tomasza Komendy prowadzenie tej sprawy najpierw przez Prokuraturę w Oławie, a następnie Prokuraturę Okręgową we Wrocławiu stało się koszmarem, który wyrokami sądów wrocławskich w znacznym stopniu zniszczył mu życie. Rzecznik łódzkiej Prokuratury poinformował opinię publiczną, że sprawa niesłusznego skazania p. Komendy prowadzona będzie pod kątem przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych prowadzących tamto postępowanie. Postępowanie ma dać odpowiedź co spowodowało, że osoba niewinna została bezpodstawnie skazana na karę 25 lat pozbawienia wolności. Czy w sprawie doszło do wytworzenia fałszywych dowodów lub zatajenia dowodów niewinności. Sprawa ma zostać przeanalizowana także pod kątem ewentualnego poplecznictwa i bezprawnego pozbawienia wolności. Zapowiedziane czynności to w świetle tej skandalicznej i karygodnej pomyłki na obecnym etapie oczywiście niezbędne minimum tego co muszą natychmiast przedsiębrać  organy państwa. Z uwagi na obszerność materiału o wynikach śledztwa opinia publiczna z pewnością nie zostanie powiadomiona zbyt szybko. Ale wnikliwe i dogłębne jej prowadzenie jest konieczne.

Z doniosłego dla oceny problemu obszernego i miarodajnego raportu „Przyczyny niesłusznych skazań w Polsce” mecenasów dr Ł.Chojniaka i Ł.Wiśniewskiego wynika, że przyczynami tymi w głównej mierze jest niekompetencja po stronie profesjonalnych uczestników postępowania. To nie dowód lecz zazwyczaj człowiek (sędzia, prokurator, obrońca, śledczy) jest najsłabszym ogniwem procesu. „To za sprawą błędu człowieka – sędziego, prokuratora czy obrońcy – polegającego na braku staranności, rutynowym i nieprofesjonalnym podejściu do wykonywanych czynności – najczęściej dochodzi do niesłusznego skazania”. Sprawa koszmarnej pomyłki organów państwa rozpoznających casus Tomasza Komendy wydaje się potwierdzać ustalenia mecenasów Chojniaka i Wiśniewskiego. Jedynym pozytywem wczorajszego dnia jest nadzieja, a w zasadzie może nawet pewność, że dramat który przez 18 lat Tomasz Komenda przeżywał na skutek rażących błędów organów państwa dobiega końca.